Aort Anevrizması Nedir?

Aort anevrizması, aortun çapının bulunduğu segmentte normalin

%50’sinden fazla genişlemesiyle tanımlanır. İki ana formu:

• Abdominal Aort Anevrizması (AAA):

Karın aortasında

• Torasik Aort Anevrizması (TAA):Göğüs içindeki aort  segmentlerinde

Aort Anevrizmasının Semptomları

Çoğu aort anevrizması asemptomatiktir ve başka bir nedenle yapılan görüntülemelerde tesadüfen saptanır.

Ancak bazı durumlarda aşağıdaki belirtiler gelişebilir:

Abdominal Aort Anevrizması

(AAA):

• Karında derin, künt bir ağrı

• Bel veya sırta vuran ağrı
• Nabızla atan karın kütlesi hissi
• Rüptür durumunda: Şiddetli karın ağrısı, hipotansiyon, bilinç kaybı

Torasik Aort Anevrizması(TAA):

• Göğüs ağrısı (özellikle sırta vuran)
• Yutma güçlüğü (özofagusa bası varsa)
• Ses kısıklığı (rekürren laringeal sinirbasısı)
• Öksürük, nefes darlığı
• Rüptür durumunda: Ani göğüs ağrısı, kollaps, şok

Bu semptomların ortaya çıkması acil

müdahale gerektiren bir durumu gösterebilir. Bu nedenle risk grubundaki bireylerde düzenli tarama hayati önem taşır.

Tanı Yöntemleri

• Abdominal Ultrasonografi: Tarama içinideal, ucuz ve

• BT Anjiyografi: Altın standart, çap ölçümü ve cerrahi planlama için en doğru yöntem.
• MR Anjiyografi: Kontrast alerjisi veya

böbrek yetmezliği olanlar için alternatif.

• Ekokardiyografi (TTE/TEE): Çıkan aort ve aort kapağı değerlendirmesinde kullanılır.

Risk Faktörleri veGenişlemeyi

Artıran Etkenler

Risk FaktörüAçıklamaYaş >65AAA daha sık görülürErkek cinsiyetKadınlarda rüptür riski daha yüksektirSigaraAAA için en güçlü risk faktörüdürHipertansiyonDuvar stresini artırırGenetik yatkınlıkMarfan, Ehlers-DanlosAnevrizma çapı >5.5 cm (AAA) veya >6.0 cm (TAA)Rüptür riski ciddi şekilde artarGenişleme >0.5 cm/yılAcil cerrahi endikasyonu doğurur

Tarama Önerileri

USPSTF 2020:

GrupTarama Önerisi65- 75 yaş erkek, sigara içmişTek seferlik abdominal USGKadınlar,sigara içmemişTarama önerilmezKadınlar,sigara içmiş ya da aile öyküsü varsaKarar bireyselleştirilir

ESC & ACC/AHA:

• Biküspid aort kapak, Marfan, Ehlers­ Danlos: Periyodik BT/MR
• Aile öyküsü olanlar: derece yakınından 1O yıl öncetarama

Tedavi ve Takip Stratejileri

1.          Konservatif Takip:

• AAA <5.5 cm, TAA <5.0 cm: Yıllık/6 aylık BT veya USG
• Kan basıncı kontrolü (ideal <130/80 mmHg)
• Statin, antiplatelet, sigara bırakma

2.          Cerrahi ve Endovasküler

Tedaviler: EVAR ve TEVAR

EVAR (EndoVascular AorticRepair):

• Kullanım alanı: Abdominal aort anevrizmaları (AAA)
• Nasıl uygulanır: Femoral arterden

girilerek anevrizma içine stent-graft yerleştiriIir

• Avantajları: Daha az invaziv, daha hızlı

iyileşme, düşük cerrahi risk

• Komplikasyon: Endoleak (kan sızıntısı), stent yer değiştirmesi

TEVAR (Thoracic EndoVascular

Aortic Repair):

• Kullanım alanı: Torasik aort anevrizmaları (TAA), diseksiyon, travmatik rüptür
• Nasıl uygulanır: Torasik aorta uygun

boyutlu stent-graft yerleştirilir

• Riskler: Spinal iskemi (nadir), sol subklavian arterin kapatılması

durumunda kol/beyin dolaşımında bozulma

Kılavuzlara Göre Endikasyonlar:

DurumMüdahaleSınıfAAA 5.5 cmEVARITAA >5.5-6.0 cm veya komplike tip B diseksiyonTEVARIBağ dokusu hastalığı(Marfan)Cerrahi eşik 4.5-5.0 cml

Beta Bloker Tedavisi

Beta blokerler, aort duvarındaki gerilimi azaltarak genişlemeyi yavaşlatır.

Kılavuz önerileri:

DurumBeta BlokerSınıfMarfan + çıkan aort anevrizmasıönerilirl, BDiseksiyon sonrasıMutlaka verilmeli (Kalp hızı <60)1, ATAA (non-genetik)Düşünülebilirlla, B

• Alternatif: ARB (losartan), beta bloker

intoleransında

Hastaların KaçınmasıGereken Durumlar

Aort anevrizmalı hastaların rüptür riskini artıracak hareketlerden uzak durması çok önemlidir:

Kaçınılması Gerekenler;

Ağır egzersiz, ağırlık kaldırma (>1O kg) intraaortik basınç artışı; Kabızlık, ıkınma,Valsalva manevrası , Şiddetli öksürük, hıçkırık

Hipertansiyon atağı; Duvar gerilimini artırır Göğüs-karın travması; Rüptür tetikleyebilir

Yaşam Tarzı ve Takip

• Yürüyüş: Hafif, düzenli egzersiz desteklenir
• Beslenme: Lifli diyet, yeterli sıvı alımı
• İzlem: AAA için çapına göre 6-12 ayda bir BT/USG önerilir
• Sigara: Mutlak bırakılmalıdır

Sonuç

Aort anevrizmaları erken tanı ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir. Beta

bloker tedavisi, EVAR ve TEVAR gibi modern yaklaşımlar sayesinde mortalite riski önemli ölçüde düşmektedir. Risk faktörleri kontrol altına alınmalı, hastalar yaşam tarzı konusunda detaylı bilgilendiriImelidir.